INFORMATION OF FORENSIC SCIENCE

  पुरावा कायदेशीर व्यवस्थेत महत्त्वाची भूमिका बजावतो पुरावा कायदेशीर व्यवस्थेत महत्त्वाची भूमिका बजावतो , कारण त्याचा उपयोग तथ्ये स्थापित करण्यासाठी , आरोप सिद्ध करण्यासाठी किंवा नाकारण्यासाठी आणि शेवटी कायद्याच्या न्यायालयात सत्य निश्चित करण्यात मदत करण्यासाठी केला जातो. न्यायालयात पुराव्याची उपयुक्तता त्याची प्रासंगिकता , स्वीकार्यता , विश्वासार्हता आणि वजन यासह अनेक घटकांद्वारे निर्धारित केली जाते. न्यायालयातील पुराव्याचे काही महत्त्वाचे पैलू येथे आहेत: 1.       प्रासंगिकता: ( Relevance)   पुरावा हा खटल्याशी संबंधित असणे आवश्यक आहे. हे विवादातील तथ्यांशी थेट संबंधित असले पाहिजे आणि न्यायाधीश किंवा ज्युरीला काय झाले हे समजण्यास मदत केली पाहिजे. अप्रासंगिक पुरावे साधारणपणे मान्य नसतात. 2.       ग्राह्यता: ( Admissibility)   सर्व पुरावे न्यायालयात मान्य नाहीत. पुराव्याचे नियम कोणत्या प्रकारचे पुरावे सादर केले जाऊ शकतात आणि ते कसे सादर केले जाऊ शकतात हे ठरवतात. उदाहरणार्थ , सुनावणीचे पुरावे (कोर्टात साक्षीदार नसलेल्या व्यक्तीने केलेले विधान) विशिष्ट परिस्थिती वगळता , सामान्यत: स

  पुरावा कायदेशीर व्यवस्थेत महत्त्वाची भूमिका बजावतो , कारण त्याचा उपयोग तथ्ये स्थापित करण्यासाठी , आरोप सिद्ध करण्यासाठी किंवा नाकारण्यासाठी आणि शेवटी कायद्याच्या न्यायालयात सत्य निश्चित करण्यात मदत करण्यासाठी केला जातो. न्यायालयात पुराव्याची उपयुक्तता त्याची प्रासंगिकता , स्वीकार्यता , विश्वासार्हता आणि वजन यासह अनेक घटकांद्वारे निर्धारित केली जाते. न्यायालयातील पुराव्याचे काही महत्त्वाचे पैलू येथे आहेत: 1.      1.   प्रासंगिकता: पुरावा हा खटल्याशी संबंधित असणे आवश्यक आहे. हे विवादातील तथ्यांशी थेट संबंधित असले पाहिजे आणि न्यायाधीश किंवा ज्युरीला काय झाले हे समजण्यास मदत केली पाहिजे. अप्रासंगिक पुरावे साधारणपणे मान्य नसतात. 2.     2.   ग्राह्यता: सर्व पुरावे न्यायालयात मान्य नाहीत. पुराव्याचे नियम कोणत्या प्रकारचे पुरावे सादर केले जाऊ शकतात आणि ते कसे सादर केले जाऊ शकतात हे ठरवतात. उदाहरणार्थ , सुनावणीचे पुरावे (कोर्टात साक्षीदार नसलेल्या व्यक्तीने केलेले विधान) विशिष्ट परिस्थिती वगळता , सामान्यत: स्वीकार्य नाही. 3.     3.   विश्वासार्हता: पुराव्याची विश्वासार्हता त्याच्या स्त

फौजदारी न्याय प्रणाली आणि विविध तपास प्रक्रियांमध्ये फॉरेन्सिक पुरावे अनेक कारणांसाठी महत्त्वपूर्ण आहेत. फॉरेन्सिक पुराव्याची आवश्यकता का आहे याची काही प्राथमिक कारणे येथे आहेत: 1.       सत्य   एखाद्या गुन्ह्याच्या सभोवतालचे सत्य ठरवण्यासाठी न्यायवैद्यकीय पुरावे महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. हे तथ्य , टाइमलाइन आणि घटनांचे क्रम स्थापित करण्यात मदत करू शकते जे अन्यथा विवादित किंवा अस्पष्ट असू शकतात. 2.       संशयितांची ओळख संभाव्य संशयितांना ओळखण्यासाठी किंवा निष्पाप व्यक्तींना संशयातून वगळण्यासाठी फॉरेन्सिक पुरावा वापरला जाऊ शकतो. डीएनए , फिंगरप्रिंट्स आणि इतर प्रकारचे भौतिक पुरावे एखाद्या व्यक्तीला गुन्ह्याच्या ठिकाणी किंवा पीडिताशी जोडू शकतात. 3.       अन्वेषक लीड्स प्रदान करणे     फॉरेन्सिक पुरावे अनेकदा तपासकर्त्यांना फॉलो करण्यासाठी लीड्स प्रदान करतात. उदाहरणार्थ , गुन्ह्यात वापरलेले शस्त्र किंवा साधनाचे विश्लेषण केल्याने स्त्रोत किंवा त्या वस्तूचा निर्माता देखील ओळखता येतो. 4.       साक्षीदारांच्या विधानांना पुष्टी देणारी  प्रत्यक्षदर्शींची साक्ष अविश्वसनीय असू शकते आ

     फॉरेन्सिक पुरावा म्हणजे कोणत्याही भौतिक , जैविक , किंवा डिजिटल सामग्री किंवा माहितीचा संदर्भ आहे जी फौजदारी प्रकरणांच्या तपासाला आणि खटल्याला समर्थन देण्यासाठी कायद्याच्या न्यायालयात संकलित केली जाते , विश्लेषित केली जाते आणि सादर केली जाते. फॉरेन्सिक पुरावा म्हणजे कोणत्याही भौतिक , जैविक , किंवा डिजिटल माहिती किंवा संदर्भ आहे जी फौजदारी सामग्री भागांना आणि खट्याळला समर्थन ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍भौतिकासंबंधीचा भाग.      न्यायवैद्यकीय पुरावा म्हणजे फौजदारी प्रकरणांमध्ये भौतिक , जैविक आणि डिजिटल पुराव्यांचा तपास आणि विश्लेषण करण्यासाठी वैज्ञानिक पद्धती आणि तंत्रांचा वापर. या प्रकारचे पुरावे फौजदारी न्याय व्यवस्थेमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात आणि तथ्ये स्थापित करण्यात , संशयितांना ओळखण्यात आणि कायद्याच्या न्यायालयात आरोपांचे समर्थन किंवा खंडन करण्यात मदत करू शकतात.