सायबर क्राईम

 

भौतिक पुरावा (फिजिकल एव्हिडन्स) म्हणजे काय ??

फिजिकल एव्हिडन्स म्हणजे काय ??

फिजिकली एव्हिडन्स म्हणजे भौतिक पुरावा, सुरुवातीला आपण पुरावा म्हणजे काय ??? पाहूया.

एखादी गोष्ट घडत असताना त्या गोष्टीला काहीतरी निमित्त असतं. ते निमित्त घडले की, मग त्यानिमित्ताला लागून एखादे कार्य होते. मग ते कार्य चांगले किंवा वाईट होते. वाईट झाले कि गोष्ट illegal होते. त्या गोष्टीमुळे समाजामध्ये एक वाईट वृत्ती उत्पन्न होते. ज्यावेळी आपण निमित्त घडतो आणि कार्य करतो त्या कार्याच्या वेळी आपण काहीतरी पुरावा सोडतो. तो पुरावा एखाद्या व्यक्तीला न्याय देताना उपयोगी होतो.

 पुराव्याच्या अभावीच आपल्या देशामध्ये भरपूर केसेस पेंडिंग आहेत .भरपूर केसेस चा निकाल लागत नाही. जे खरोखर गुन्हेगार असतात,  पण पुराव्या अभावी ते सुटतात आणि समाजामध्ये एक निवांत असे फिरत असतात. समाज त्या व्यक्तींना काही करू शकत नाही. पुरावा असला तर एखाद्या व्यक्तीला शिक्षा सुद्धा होते. पुराव्यामुळे एकादी केस सॉल्व होते. पुरावा नसेल तर ते के स काहीही उपयोगाची नसते. मग पुराव्यामध्ये सुद्धा दोन प्रकार होतात. ते दोन प्रकार खालील प्रमाणे,

• 1.     TESTIMONIAL EVIDENCE (STATEMENT MADE UNDER OATH, USUALLY QUESTION)

• 2.    PHYSICAL EVIDENCE.

भौतिक पुरावा असतो किंवा त्याला पण REAL EVIDENCE असे म्हणतो. तो पुरावा आपणाला खूप उपयोगी असतो. तो पुरावा कोणताही असू शकतो हाताचे ठसे असतील, पायाचे ठसे असतील, एखादा गुन्हा करताना वापरलेले शस्त्र असेल किंवा एखादा गुन्हा करताना वापरलेली वस्तू असेल.  त्या वस्तूमुळे व्यक्तीला इजा झाली असेल हे भौतिक पुरावे आपणाला उपयोगी पडतात. कोर्ट कामांमध्ये तसेच हेच रिअलिव्हिडन्स पोलिसांना सुद्धा पुढील इन्वेस्टीगेशन करायला मदत करतात. मग एखाद्या गुन्ह्याच्या ठिकाणी भौतिक पुरावा सापडला तर तो कसा साठवला जातो किंवा कशा प्रकारे उपयोगात आणला जातो त्याची माहिती खालील प्रमाणे,

 

 मग तो पुरावा सापडल्यावर फॉरेन्सिक एक्सपोर्ट त्यामध्ये काम करतात. ते त्या एखाद्या वस्तूची किंवा एखाद्या शस्त्राची, पायाचे ठसे असतील, हाताचे ठसे असतील तर त्याचे ते साईज, डायमेन्शन , शेप सांगतात. त्याचबरोबर त्या वस्तूचे किंवा शस्त्राचे INDIVIDUAL व क्लास कॅरेक्टर सांगतात आणि ते रिपोर्ट आपणाला कोर्टामध्ये उपयोगी पडतं.

 मग पुरावं सुद्धा देत असताना काही लोकं त्या गुन्ह्याच्या संबंधित व अस संबंधित असे दोन्ही पुरावे देतात. पण आपणाला संबंधित पुरावे उपयोगी पडतात संबंधित पुराव्यामुळे पोलिसांना इन्वेस्टीगेशन करायला सुद्धा अडथळा येतो, त्यामुळे जो गुन्हा घडला त्या गुन्हावरून पोलिसांचं लक्ष विचलित करण्याचे सुद्धा काम हे असं संबंधित पुरावे करतात संबंधित पुराव्यामध्ये तुम्ही दोन्ही प्रकारचे पुरावे देऊ शकता जे तुम्हाला माहित आहे ते संबंधित पुराव्यामुळे पोलिसांना चांगले इन्वेस्टीगेशन करता येतं. त्यामुळे चांगला रिझल्ट आपणाला मिळतो लवकरात लवकर केस मदत होते हे पुरावे कशाप्रकारे काम करतात तर ते खालील प्रमाणे,

 एखादे उदाहरण पाहायचं म्हटलं तर,

एखाद्या घरी चोरी झाली असेल तर आपण आपणाला पुरावे कुठे मिळतील ?? तर सुरुवातीला दारावर त्यात चोर व्यक्तीचे हाताचे ठसे मिळतील तेथेच आपणाला खाली त्यांच्या पायाचे ठसे मिळतील त्यांनी दरवाजा मोडला असेल किंवा आपल्या घराचे कुलूप तोडला कुलूप तोडले असेल, तर त्या कुलूप वर आपणाला मार्क्स दिसतील. त्या मार्क्स वरून आपण त्या व्यक्तीने कोणती वस्तू वापरून आपले कुलूप तोडले आपणाला समजेल. त्यानंतर घरामध्ये त्यांनी कुठे कुठल्या वस्तू चोरलेले आहेत तर त्या ठिकाणी आपणाला त्यांचे ठसे मिळतील हे झाले संबंधित पुरावे.

आता ह्याच वेळी आपण अस संबंधित पुरावे ओळखत फिरतो की ती व्यक्ती कुठून आली कशी आली मग आपण त्यांच्या ठेवलेल्या त्या कुलूप वर आपल्याच हाताचे ठसे येतात दरवाजावर आपण न बघता हात लावतो आणि आपलेच ठसे तिथे दिसतात. आपण कोणताही पुरावा न बघता डायरेक्ट घरामध्ये फिरतो आणि पाहतो की माझं काय काय चोरीला गेलेला आहे. मग ह्या ठिकाणी तुम्ही स्वतःच संबंधित पुरावे नष्ट करून अस संबंधित पुराव्यांना प्रोत्साहन देता आणि यामुळेच भरपूर चोरी झालेली प्रकरणे उघडकीस येत नाहीत.

 त्यामुळे आपण पुरावा मिटू नये म्हणून भरपूर काळजी घेतली पाहिजे.
तज्ञांचा रिपोर्ट घेतो तर तो कोर्टामध्ये INDIAN EVIDENCE ACT 45 नुसार तो मान्य होतो.

भौतिक पुरावे कोणकोणते आहेत ते पुरावे खालील प्रमाणे,

1. 1.      BODY MATERIALS (DEAD BODY, PARTS OF BODY, BONES, TEETH, HAIR, SKIN, NAILS, MUSCLES, BLOOD, BLOOD STAINES, URINE, SWATE, VOMIT, BREAST MILES ETC)

1. 2.      BOTANICAL MATERIALS (PLANT, LEAVES, ROOTS, FRUIT, FLOWER, SEEDS, FIBERS, WOOD ETC)

1. 3.      CHEMICAL SUBSTANCE (RESIDUE, FUSE, EXPLSIVE ETC)

1. 4.      WEAPONS (FIREARMS, AMMUNITION ETC)

1. 5.      TOOLS (HAMMER, LIFTS, SCREW-DRIVER, MARKING GAUGE, CHISEL, DRILL ETC)

1. 6.      IMPRESSIONS (FINGERPRINT, PALM PRINT, FOOTPRINT, SOLEPRINT, SHOEPRINT) TYRE MARK, TOOL MARK, TRACK MARK, SKID MARK, PAV MARK, HOOF MARK, TEETH MARK ETC.)

1. 7.      VEHICLES AND THEIR PART (TRUCK, TRACTOR, BUS, JEEP, CAR, MOTOR-CYCLE, SOOTER, MOPED, BROKEN PARTS, TYRE, GLASS, BOLTS, PAINTS, GRESE, NUMBER PLATE, CHEESES NUMBER ETC.)

1. 8.      FIBERS (CLOTH, HUMAN, AMIMAL HAIR, BAGS, ROPES, STRING, THREADE ETC)

1. 9.      DOCUMENT

1. 10.  POISONS AND THEIR CONTAINER (FOOD, PILLS, CAPSULES, AMPOULES, POWDE, SEEDS, DRUGS ETC)

1. 11.  MISCELLANEOUS (OBJECT BELONGING TO THEIR CULPRIT OR VICTIM, IDENITY CARD, POCKET DAIERY, LICENSE ETC)

धन्यवाद….

 

आता आपल्या कोल्हापूरमध्ये सुद्धा फॉरेन्सिक सायन्स ची सर्विस चालू झालेले आहे. त्यामध्ये तुम्हाला तुमच्या हाताचे ठसे, सही हस्ताक्षर तपासून मिळतात.
असेच आपण फॉरेन्सिक सायन्स बद्दल मराठी भाषेमध्ये ज्ञान घेऊया. 

DRUSHTI FORENSIC, KOLHAPUR MAHARASTRA.

 **ONE CHANCE TO COLLECT**

Add: - Near District Court, Behind Renuka Mandir, "Gruhyog" Apartment, Shop no "4", "a" Wing, Kasba bavda, Kolhapur, Maharashtra, 416006.

FACEBOOK, INSTAGRAM, LIKEDIN: - DRUSHTI FORENSIC LAB

WEB SITE: - WWW.DRUSHTIFORENSIC.IN

MAIL: - WWW.DRUSTIFORENSICLAB@GMAIL.COM

CONTACT NO.: - 9552912971.