Signature forgery (स्वाक्षरी खोटेपणा)

स्वाक्षरी खोटेपणामध्ये एखाद्याच्या स्वाक्षरीची नक्कल करणे किंवा त्यांच्या संमतीशिवाय किंवा माहितीशिवाय त्यांची नक्कल करणे समाविष्ट आहे. स्वाक्षरी बनावटीचे अनेक प्रकार आहेत, प्रत्येकाची स्वतःची वैशिष्ट्ये आणि पद्धती आहेत. स्वाक्षरी बनावटीचे काही सामान्य प्रकार समाविष्ट आहेत:

1.  **फ्रीहँड फोर्जरी (FREEHAND FORGERY) **:

 हा बनावटीचा सर्वात मूलभूत प्रकार आहे, जेथे बनावट व्यक्ती कोणत्याही सहाय्य किंवा साधनांशिवाय हाताने स्वाक्षरीची प्रतिकृती बनवण्याचा प्रयत्न करतो. ते मूळ स्वाक्षरीचा अभ्यास करतात आणि स्वतःचे कौशल्य वापरून ते पुन्हा तयार करण्याचा प्रयत्न करतात. या प्रकारची बनावट ओळखणे बहुतेक वेळा सर्वात सोपे असते, कारण त्यात मूळ स्वाक्षरीची तरलता आणि सुसंगतता नसू शकते.

2. **ट्रेस्ड फोर्जरी (TRACED FORGERY)**: 

या प्रकारच्या खोटेगिरीमध्ये, खोटे व्यक्ती अस्सल स्वाक्षरीवर एक पारदर्शक शीट किंवा कागद ठेवतो आणि कॉपी केलेली आवृत्ती तयार करण्यासाठी ट्रेस करतो. ही पद्धत तुलनेने अचूक परिणाम देऊ शकते, परंतु जवळच्या तपासणीमुळे दाब, शाई किंवा रेषेच्या गुणवत्तेत फरक दिसून येतो.

3. **कट-आणि-पेस्ट फोर्जरी (CUT AND PASTE FORGERY) **: 

यामध्ये एका दस्तऐवजातील स्वाक्षरी भौतिकरित्या कापून दुसऱ्यावर पेस्ट करणे समाविष्ट आहे. प्रगत तंत्रांमध्ये डिजिटल हाताळणीचा समावेश असू शकतो, जेथे स्वाक्षरी स्कॅन केली जाते, डिजिटली बदलली जाते आणि नंतर नवीन दस्तऐवजावर छापली जाते.

4. **इलेक्ट्रॉनिक किंवा डिजिटल फोर्जरी (ELECTRONIC OR DIGITAL FORGERY)

 तंत्रज्ञानाच्या आगमनाने, इलेक्ट्रॉनिक आणि डिजिटल स्वाक्षरी अधिक सामान्य होत आहेत. डिजिटल स्वाक्षरी बनावटीमध्ये इलेक्ट्रॉनिक स्वाक्षरी बदलण्यासाठी किंवा बदलण्यासाठी डिजिटल कागदपत्रांमध्ये बदल करणे समाविष्ट आहे. हे हॅकिंग, मालवेअर किंवा डिजिटल सिस्टीममधील भेद्यतेचे शोषण यासारख्या विविध पद्धतींद्वारे केले जाऊ शकते.

 5. **ऑटो-पेन फोर्जरी (AUTO-PEN FORGERY) **: ऑटो-पेन हे असे उपकरण आहे जे यांत्रिकरित्या स्वाक्षरीची प्रतिकृती बनवते. हे सहसा दस्तऐवजांवर मोठ्या प्रमाणावर स्वाक्षरी करण्यासाठी वापरले जाते, जसे की सेलिब्रिटी ऑटोग्राफ. तथापि, एखाद्याने डिव्हाइसवर अनधिकृत प्रवेश मिळवल्यास त्याचा बनावटपणासाठी देखील गैरवापर केला जाऊ शकतो.

6. **प्रॉक्सीद्वारे बनावट (FORGED BY PROXY) **: 

या प्रकारच्या बनावटगिरीमध्ये, एखादी व्यक्ती त्यांच्या वतीने दस्तऐवजावर स्वाक्षरी करण्यासाठी दुसर्‍या व्यक्तीचा वापर करू शकते. हे प्रॉक्सीच्या माहितीसह किंवा त्याशिवाय केले जाऊ शकते. प्रॉक्सीला दस्तऐवजावर स्वाक्षरी करण्यासाठी बळजबरी किंवा हाताळणी वापरली जाऊ शकते.

7. ** प्रॉक्सीद्वारे बनावट (FORGED BY PROXY) **: 

या प्रकारच्या बनावटीमध्ये, उत्तराधिकारी व्यक्ती त्यांच्या दस्तऐवजावर स्वाक्षरी करण्यासाठी वैयक्तिक‍ व्यक्तींचा वापर करू शकतात. हे प्रॉक्स माहितीसह किंवा त्याशिवाय केले जाऊ शकते. प्रॉक्सीला दस्तऐवजावर स्वाक्षरी करण्यासाठी बलाजबरी किंवा व्यक्ती सहभागी होऊ शकते.

हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की स्वाक्षरी खोटे शोधणे आव्हानात्मक असू शकते, विशेषतः प्रगत तंत्रे आणि तंत्रज्ञानासह. फॉरेन्सिक तज्ञ स्वाक्षरी बनावट आहे की नाही हे निर्धारित करण्यासाठी हस्तलेखन विश्लेषण, शाई विश्लेषण आणि डिजिटल विश्लेषण यासारख्या विविध पद्धती वापरू शकतात. स्वाक्षरी बनावट असल्याची तुम्हाला शंका असल्यास, दस्तऐवज तपासणी आणि खोटेपणा शोधण्यात माहिर असलेल्या व्यावसायिकांचे तज्ञ शोधण्याची शिफारस केली जाते.

धन्यवाद….

 आपण फॉरेन्सिक सायन्स बद्दल मराठी भाषेमध्ये ज्ञान घेऊया. 

 

      DRUSHTI FORENSIC, KOLHAPUR MAHARASTRA.

 **one chance to collect**

पत्ता:- जिल्हा न्यायालयाजवळ, रेणुका मंदिराच्या मागे, "गृहयोग" अपार्टमेंट, दुकान क्रमांक "4", "ए" विंग, कसबा बावडा, कोल्हापूर, महाराष्ट्र, 416006. सोशल मीडिया:

फेसबुक :- https://www.facebook.com/DrushtiForensicLab

इंस्टाग्राम :- https://www.instagram.com/drushtiforensiclab/#

लिंक्डइन :- https://www.linkedin.com/company/79086624/admin/feed/posts/

YouTube :- https://www.youtube.com/@drustiforensiclab9437

व्हॉट्सअॅप ग्रुप :- https://chat.whatsapp.com/GWbLGYAjCjC95J7aBbqhCK

 Drushti Forensic on WhatsApp: - https://wa.me/message/OEHHUNET2U63N1

वेब साईट :-  WWW.DRUSHTIFORENSIC.IN

मेल :-  WWW.DRUSTIFORENSICLAB@GMAIL.COM

संपर्क क्रमांक:- 9552912971.